Güneşin zararları etkileri şunlardır:
1. Güneş yanığı
Cildinizin uzun süre güneş altında kalması nedeniyle güneşin ultraviyole A ve B ışınlarının deri hücrelerini yakması ve hasara uğratması olarak tanımlanabilir. Güneş yanığının ne kadar sürede meydana geleceği cildinizin tipine, güneş ışınlarının şiddetine ve ne kadar süreyle güneş ışığına maruz kalındığına bağlıdır. Açık cilt rengine sahip kişilerin, örneğin sarışınların cildi esmerlere göre daha hassastır ve daha çabuk etkilenir.şiddetine göre derecelere ayrılır: Birinci derecede güneş yanığında, derinin “epidermis” adı verilen en üst tabakasının önce kızarmasına sonra acımaya başlamasına neden olur. Kızarıklık, güneşe maruziyetten kısa bir süre sonra görülür ve bir süre sonra da acıma başlar. Ağrı kesiciler kullanılarak ve nemlendirici losyonlar sürülerek rahatsızlık giderilmeye çalışılabilir. İkinci derece güneş yanığında ise; derinin daha derin tabakaları ve sinir uçları etkilenerek daha ağrılı ve iyileşmesi uzun süren lezyonlar meydana gelir. Deri kızarır ve kabarır, deri üzerinde içi sıvı dolu kabarcıklar meydana gelir. Bu kabarcıklar deriyi korudukları gibi nem de sağladıkları için patlatılmamalıdır. Patlatılan kabarcıklar enfeksiyona da sebep olabilirler.
2. Kırışıklıklar
Güneş ışınları derinizin zamanından önce yaşlanmasına sebep olur. Deri kırışıklıklarının %80’inden fazlası özellikle gençlik döneminde uzun süre güneş ışığına maruz kalan cildin yıpranması sebebiyle olur. Güneş ışığı, deri katmanlarında bulunan “elastin” adı verilen cilde esneklik kazandıran liflerin zarar görmesine ve cildin sarkmasına sebep olur.
3. Cilt lekeleri
Güneş ciltte lekelenmeye, bazı yerlerin daha koyu, bazı yerlerin daha açık görünmesine yol açar. Ayrıca, küçük kan damarları da güneşten etkilenir ve cilt kızarık görünür. Daha küçük, kahverengi veya gri lekeler de güneşe maruz kalan cilt bölgelerinde görülebilir. Bunlara “yaşlılık lekeleri” dense de aslında bunlar da güneş ışığı nedeniyle oluşmuş lekelerdir.
4. Çillenme
Güneş ışığına maruz kalan cilt bölgelerinde, düz, kabarık olmayan, “çil” adı verilen lekeler oluşabilir. Özellikle açık cilt ve saç rengine sahip olanlarda çiller daha fazla görülebilir. Bunların sağlık açısından bir zararı yoktur. Ancak, bazı cilt kanserlerinin başlangıç dönemi çillerin görüntüsüne benzediğinden, kötü huylu bir cilt kanserinin başlangıçta fark edilmesini engelleyebilir.
5. Solar keratoz
Aşırı güneş ışığına maruz kalma sebebiyle, cilt yüzeyinde, genellikle baş, boyun ve ellerde görülen, küçük, kızarık veya kahverengi pullu veya kabuklanmış deri lezyonlarıdır. Açık cilt rengine sahip olan sarışın ve kızıllarda, mavi ve yeşil göz rengine sahip olanlarda risk fazladır. Deri kanserine dönüşme riski olan bu lezyonlara erken dönemde müdahale edilmelidir.
6. Çiftçi dudağı
Aşırı güneş ışığına maruz kalan alt dudakta “solar keratoz” benzeri lezyonlar oluşur. Dudaklarda kuruluk, çatlama ve kabuklanmış lezyonlar en belirgin belirtileri olup deri kanserine dönüşebileceğinden tehlikelidir.
7. Katarakt
Güneş ışığından şapka veya güneş gözlükleri ile korunulmaması durumunda gözün lensinde katarakt gelişebilir. Bu durumda görme problemleri meydana gelir. Hava bulutlu bile olsa, gözleri korumak için güneş gözlüğü veya şapka kullanılmalıdır.
8. Skuamoz hücre kanseri
Kanayan veya kabuk oluşturan kırmızı bir nodül halindedir. En sık olarak; burun, alın, kulaklar, göz çevresi, alt dudak ve eller olmak üzere en çok güneş gören yerlerde meydana gelir. Erken dönemde fark edilirse tedavi edilebilen bir kanserdir.
9. Melanom
Diğer cilt kanserleri kadar sık görülmese de en ciddi ve en öldürücü deri kanseridir. Deri üzerinde koyu renkli bir ben oluşumu veya var olan küçük bir benin sınırlarının genişlemesi durumlarında mutlaka bir cildiye uzmanına danışılmalıdır.
DR.ZAHİDE ERİŞ güneşten korunma için,
Güneş hayatın kaynağı olsa da, güneş ışınlarının deri kanserleri ve deri yaşlanmasındaki rolü iyi bilinmektedir. Güneş ışınları zaman içerisinde deride incelme, kuruluk, lekelenme, kırışıklık, sarkma, kılcal damarlarda artış ve gözeneklerde belirginleşme gibi birçok yaşlanma belirtisine neden olur. Ayrıca çeşitli alerjik döküntülere neden olabilir. Ancak hiç kuşkusuz en büyük risk cilt kanserlerine neden olabilmesidir. Dünyada en sık görülen ve maalesef en hızlı artış gösteren kanser türü cilt kanserleridir.
Cilt kanserleri son 50 yılda ozon tabakasının da incelmesi, güneşten korunma bilincinin olmaması ve bronzlaşma arzusunun artması sonucu büyük oranda artmıştır.
Güneş ışınları başlıca ultraviole (UV), görünür ışık ve kızılötesi ışınları olmak üzere 3 gruba ayrılır. Ancak vücuttaki etkilerden büyük oranda sorumlu olan UV ışınlarıdır. Yeryüzüne ulaşan UV radyasyonunun %95’i uzun dalga boyundaki UVA (320-400nm) ışınları iken, %5’i kısa dalga boyundaki UVB (290-320) ışınlarıdır.
Genel olarak UVA ışınları yaşlanma ve leke gelişiminde rol oynarken, UVB ışınları güneş yanığından sorumludur. Deri kanseri gelişiminde ise başlıca UVB ışınları olmak üzere hem UVA hem de UVB ışınları rol oynamaktadır. Ancak son yıllarda görünür ışıkların ve kızılötesi ışınların da leke gelişimi ve deri yaşlanmasında rol oynadığı gösterilmiştir.
Günümüzde çok çeşitli güneşten koruyucu ürün mevcuttur. Kabaca fiziksel ve kimyasal filtrelerin kullanılması yoluyla geliştirilen güneşten koruyucular, filtrelerin özelliklerine göre UVA ve/veya UVB koruması sağlarlar. Ancak fiziksel filtreler UVA ve UVB korumasına ek olarak görünür ışık ve kızılötesi ışınlara karşı da koruyucu fonksiyona sahiptir. Dolayısıyla günümüzde fiziksel filtre içeren kombine ürünlerin güneş ışınlarından korunmada daha geniş spektrumlu olduğunu söyleyebiliriz.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
İçerik Güncelleme Tarihi : 17.04.2023